Hợp đồng bảo hiểm tài sản là gì? Chi tiết quy định và phân loại bảo hiểm tài sản
Hợp đồng bảo hiểm tài sản là một công cụ quan trọng giúp cá nhân và tổ chức bảo vệ tài sản của mình trước những rủi ro không lường trước được như hỏa hoạn, thiên tai hay mất mát do trộm cắp. Hiểu rõ về hợp đồng bảo hiểm tài sản không chỉ giúp bạn chọn lựa đúng loại bảo hiểm phù hợp mà còn giúp đảm bảo quyền lợi và trách nhiệm của các bên được thực hiện đầy đủ. Hãy cùng Friday tìm hiểu những kiến thức chi tiết về quy định pháp lý và các loại hình bảo hiểm tài sản phổ biến hiện nay.
1. Hợp đồng bảo hiểm tài sản là gì?
Hợp đồng bảo hiểm là thỏa thuận giữa người mua bảo hiểm và công ty bảo hiểm, theo đó người mua phải đóng phí bảo hiểm, còn công ty bảo hiểm có trách nhiệm chi trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng hoặc bồi thường cho người được bảo hiểm khi xảy ra các sự kiện bảo hiểm.
Hợp đồng bảo hiểm gồm có:
- Bảo hiểm con người
- Bảo hiểm tài sản
- Bảo hiểm trách nhiệm dân sự
Xem thêm: Tài Sản Công Là Gì? Khái Niệm, Đặc Điểm & Ví Dụ Thực Tế
2. Mục đích của hợp đồng bảo hiểm tài sản
Mục đích chính của việc mua bảo hiểm tài sản là bảo vệ giá trị tài sản khỏi những rủi ro bất ngờ. Một số lợi ích quan trọng khi mua bảo hiểm tài sản gồm:
- Bảo vệ tài sản: Hợp đồng bảo hiểm giúp bảo vệ các tài sản như nhà cửa, xe cộ, hàng hóa hay thiết bị trước các nguy cơ như thiên tai, cháy nổ, trộm cắp hay hư hỏng.
- Giảm thiểu rủi ro tài chính: Khi tài sản bị tổn thất, người mua bảo hiểm không phải tự mình chịu toàn bộ chi phí sửa chữa hay bồi thường mà được công ty bảo hiểm hỗ trợ theo điều khoản đã thỏa thuận.
- Tạo sự an tâm: Có bảo hiểm giúp người sở hữu tài sản cảm thấy yên tâm hơn trong việc quản lý và bảo vệ tài sản trước các tình huống không mong muốn.
- Đáp ứng quy định pháp luật: Một số tài sản như ô tô cần phải có bảo hiểm theo quy định pháp luật để được phép lưu hành hoặc kinh doanh.
3. Phân loại bảo hiểm tài sản
Bảo hiểm cháy nổ bắt buộc
Loại bảo hiểm này được quy định bắt buộc đối với các cá nhân, tổ chức có tài sản dễ bị nguy cơ cháy, nổ, nhằm đáp ứng yêu cầu pháp lý và bảo vệ tài sản trước những rủi ro không lường trước. Đối tượng bảo hiểm gồm nhà cửa, công trình, máy móc, thiết bị và các loại hàng hóa, vật tư liên quan theo quy định tại Điều 23 Nghị định 67/2023/NĐ-CP. Phạm vi bảo hiểm bao gồm tổn thất về vật chất do cháy, nổ phát sinh trong quá trình sử dụng tài sản.
Bảo hiểm cháy và các rủi ro đặc biệt khác
Ngoài rủi ro cháy nổ thông thường, bảo hiểm này còn bảo vệ tài sản khỏi những nguy cơ đặc biệt như thiên tai, động đất, lũ lụt, giông bão, máy bay rơi hay các sự cố khác. Đối tượng bảo hiểm thường là tài sản của doanh nghiệp như kho hàng, nguyên vật liệu, nhà xưởng, văn phòng, trung tâm thương mại, khách sạn. Phạm vi bảo hiểm được mở rộng hơn nhằm giúp chủ sở hữu có thể bồi thường khi gặp phải các sự cố hiếm gặp nhưng có tác động lớn.
Bảo hiểm hàng hóa vận chuyển
Bảo hiểm hàng hóa vận chuyển cam kết bồi thường cho người mua khi hàng hóa gặp tổn thất, hư hỏng do những rủi ro ngoài ý muốn trong quá trình vận chuyển bằng đường bộ, đường thủy hoặc hàng không. Theo Luật Thương mại 2005, việc mua bảo hiểm hàng hóa tùy thuộc vào thỏa thuận giữa các bên trong hợp đồng mua bán, người chịu trách nhiệm mua bảo hiểm có thể là người bán hoặc người mua, tùy theo điều kiện hợp đồng.
Bảo hiểm gián đoạn kinh doanh
Loại bảo hiểm này giúp doanh nghiệp giảm thiểu thiệt hại tài chính khi hoạt động kinh doanh bị gián đoạn do sự cố như cháy nổ, thiên tai hoặc các rủi ro khác ảnh hưởng đến tài sản. Đối tượng bảo hiểm gồm văn phòng, nhà xưởng, máy móc, hàng tồn kho và các chi phí phát sinh trong quá trình tạm ngưng sản xuất, kinh doanh. Bảo hiểm giúp doanh nghiệp duy trì tài chính và phục hồi nhanh chóng sau sự cố.
Bảo hiểm nhà tư nhân
Bảo hiểm này cung cấp sự bảo vệ toàn diện cho ngôi nhà và tài sản cá nhân trước các tổn thất do hỏa hoạn, thiên tai, trộm cắp, và các rủi ro khác. Ngoài ra, bảo hiểm còn bao gồm trách nhiệm với bên thứ ba trong trường hợp xảy ra tai nạn, thiệt hại tại khu vực bảo hiểm, và bảo vệ sức khỏe cho các thành viên trong gia đình (từ 5 đến 65 tuổi) khi gặp tai nạn bất ngờ. Phạm vi bảo hiểm rộng, từ cháy nổ, sét đánh đến tràn nước và thiệt hại do va đập.
Xem thêm: Hợp đồng mua bán tài sản là gì? Quy định và mẫu mới nhất
4. Những bên tham gia hợp đồng bảo hiểm tài sản là ai?
Trong hợp đồng bảo hiểm tài sản, thường có ba bên chính sau đây:
1. Người mua bảo hiểm (người được bảo hiểm): Là cá nhân hoặc tổ chức ký kết hợp đồng bảo hiểm nhằm bảo vệ tài sản của mình trước những rủi ro có thể xảy ra. Người mua có trách nhiệm đóng phí bảo hiểm đúng hạn và thực hiện các nghĩa vụ được quy định trong hợp đồng.
2. Công ty bảo hiểm (người bảo hiểm): Là đơn vị cung cấp dịch vụ bảo hiểm, chịu trách nhiệm chi trả bồi thường hoặc quyền lợi theo hợp đồng khi xảy ra sự kiện bảo hiểm. Công ty bảo hiểm cũng xác định mức phí, điều kiện và quyền lợi bảo hiểm trong hợp đồng.
3. Đại diện công ty bảo hiểm (đại diện bảo hiểm): Là người làm việc trực tiếp cho công ty bảo hiểm, hỗ trợ khách hàng trong việc tư vấn, giải thích các điều khoản hợp đồng, hướng dẫn quy trình đăng ký bảo hiểm, xử lý các yêu cầu bồi thường và trả lời các thắc mắc liên quan.
5. Quản lý hợp đồng bảo hiểm tài sản và khiếu nại
Quản lý thông tin
Việc quản lý thông tin hợp đồng bảo hiểm đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo quá trình thực hiện hợp đồng diễn ra thuận lợi, giúp cả người mua và công ty bảo hiểm nắm bắt chính xác tình trạng hợp đồng. Công việc quản lý bao gồm:
- Lưu trữ hợp đồng: Đảm bảo bảo quản hợp đồng một cách an toàn, dễ dàng tra cứu khi cần thiết.
- Cập nhật dữ liệu: Theo dõi và điều chỉnh các thông tin liên quan như tài sản được bảo hiểm, thay đổi địa chỉ hay các yếu tố ảnh hưởng đến hợp đồng.
Thay đổi về thông tin và điều kiện hợp đồng
Trong quá trình sử dụng, người mua bảo hiểm có thể có nhu cầu điều chỉnh thông tin hoặc các điều khoản trong hợp đồng, ví dụ:
- Thay đổi tài sản bảo hiểm: Bổ sung hoặc loại bỏ tài sản trong danh mục được bảo hiểm khi có sự thay đổi.
- Điều chỉnh phạm vi bảo hiểm: Yêu cầu mở rộng hoặc giới hạn bảo hiểm đối với một số rủi ro cụ thể.
- Cập nhật thông tin cá nhân: Thay đổi các thông tin như địa chỉ, số điện thoại, người thụ hưởng, v.v.
Thủ tục khiếu nại và giải quyết tranh chấp
Khi phát sinh sự cố hoặc mâu thuẫn liên quan đến hợp đồng, người mua bảo hiểm và công ty bảo hiểm sẽ thực hiện quy trình khiếu nại và xử lý tranh chấp gồm:
- Nộp khiếu nại: Người mua có quyền trình bày các vấn đề như từ chối bồi thường, mất mát tài sản hoặc các tranh chấp khác với công ty bảo hiểm.
- Xác minh và xử lý: Công ty bảo hiểm sẽ kiểm tra, đánh giá sự việc và đưa ra quyết định xử lý khiếu nại.
- Giải quyết tranh chấp: Nếu không thể hòa giải, hai bên có thể đưa vụ việc ra trọng tài hoặc tòa án để được giải quyết theo pháp luật.
6. Tính chất pháp lý và phù hợp của hợp đồng bảo hiểm tài sản
Tính chất pháp lý
- Quy định của pháp luật: Hợp đồng bảo hiểm tài sản phải tuân thủ các quy định của pháp luật hiện hành về bảo hiểm. Điều này đảm bảo hợp đồng có hiệu lực pháp lý, được công nhận và bảo vệ bởi Nhà nước.
- Quyền và nghĩa vụ của các bên: Trong hợp đồng, mỗi bên đều có những quyền lợi và trách nhiệm rõ ràng. Người mua bảo hiểm có nghĩa vụ trả phí đúng hạn và cung cấp thông tin chính xác, trong khi công ty bảo hiểm có trách nhiệm chi trả khi xảy ra rủi ro theo thỏa thuận.
- Giải quyết tranh chấp: Nếu có bất kỳ mâu thuẫn hoặc tranh chấp phát sinh liên quan đến hợp đồng, các bên có thể dựa vào quy định pháp luật để giải quyết thông qua thương lượng, trọng tài hoặc tòa án nhằm đảm bảo công bằng và đúng luật.
Tính phù hợp
- Đánh giá nhu cầu bảo hiểm: Trước khi ký hợp đồng, người mua cần xác định rõ mức độ rủi ro và giá trị tài sản cần bảo vệ, từ đó đánh giá xem loại bảo hiểm nào phù hợp nhất với thực tế.
- Lựa chọn loại hợp đồng phù hợp: Tùy vào đặc điểm tài sản và nhu cầu cá nhân, người mua sẽ lựa chọn hình thức bảo hiểm phù hợp, chẳng hạn bảo hiểm toàn diện hoặc bảo hiểm rủi ro cụ thể.
- Tìm hiểu công ty bảo hiểm: Việc so sánh và lựa chọn công ty bảo hiểm uy tín, có dịch vụ tốt, chính sách minh bạch sẽ giúp người mua an tâm hơn và nhận được quyền lợi bảo hiểm đúng mức khi cần thiết.
Kết luận
Hợp đồng bảo hiểm tài sản đóng vai trò thiết yếu trong việc giảm thiểu rủi ro và bảo vệ giá trị tài sản trước các sự cố ngoài ý muốn. Việc nắm rõ các quy định pháp lý cùng với việc lựa chọn đúng loại bảo hiểm sẽ giúp bạn yên tâm hơn trong quá trình sử dụng và khai thác quyền lợi từ hợp đồng. Đừng quên luôn tìm hiểu kỹ lưỡng và cân nhắc các yếu tố phù hợp để bảo vệ tài sản một cách hiệu quả nhất.
